مفرغ: 

پس از مس مفرغ قدیمی ترین آلیاژ است. مفرغ ساده ساز دارد و نقش دار که بسته به حکومتها فلزات متفاوت میشود و قلم آنها فرق میکند مفرق بیشتر از کلیه فلزات مصرف می شد چون فلزی عادی بود و همه مردم می توانستند آن را خریداری کنند. چون هم ارزان بود و هم فراوان و به همین دلیل است که در اکثر قبرهای قدیمی فلز مفرغ فراوان یافت میشود.

3- نقره

که خود بر دو قسمت تقسیم میشود:

1- نقره ساده :

که از آن سکه و مجسمه های زیبا می ساختند که اکثرآ با عیار بالا از آن استفاده میکردند و اصطلاحآ به آن نقره پنبه ای می گفتند.

2- نقره طلاشور :

که از آن بیشتر ظروف و مجسمه می ساختند و به نقره چند خط طلا میزدند (عیار میکردند) که عمر نقره زیاد شود.
شما می دانید که نقره وقتی به مدت طولانی بماند به صورت خاک نقره میشود و از بین میرود. نه اینکه ذات نقره از بین برود بلکه اکسید میشود و به صورت خاک نقره باقی می ماند ولی نقره هائی که طلا شور میشدند بسیار سالمتر از نقره خالص باقی می ماندند و به همین دلیل هست که کاهی اوقات در حفاری ها در خمر ها فقط خاک نقره یافت میشود.

4- طلا

که به ذات خود نه تنها فلزی گرانبهاست که از استقامت بسیار بالائی برخوردار است و به هیچ عنوان از بین نمی رود.

همه می دانیم که وقتی فلزی به مدت طولانی در زیر خاک می ماند جرم خاک به روی آن می نشیند که در اصطلاح میگویند پاتین بسته است و کاملاً هم درست است ولی طلا به ذات خود پاک است و به همین دلیل هم هست که طلا وقتی به مدت طولانی در زیر خاک می ماند از خاک پاتین نمی بندد و اکثر کسانی که کار تقلبی میسازند در این قسمت کار مشکل دارند که نمیتوانند طلا را پاتین بندی کنند.

این را میگم که بدونید که پاتین طلا از خود طلا است که به صورت ذرات به روی کار مینشیند چون طلا همه چیز را از خود دور میکند بغیر از طلا.

5- هفت جوش :
در زمانهای قدیم اجناسی را که میخواستند محکم درست کنند که از بین نرود و عمری طولانی داشته باشد ، هفت آلیاژ را با هم ترکیب میکردند که درجه ذوب آن بسیار بالا بود که و از نظر سختی به تیتانیوم فعلی معروف میباشد و از فلزات طلا ، نقره ، مس ، روی ، سرب ، آهن ، مسوار تشکیل می شد که قلم زدن هفت جوش بسیار سخت و طاقت فرسا بود و هنر مندان بسیار ماهری میخواست تا بتوانند این آلیاژ را بسازند و قلم بزنند. در مورد هفت جوش باید بگویم که از تمام فلزات سنگین تر است و چون ساخت آن بسیار سخت بود آن را قالب هم می ریختند.

6- سه جوش :
بعد از اینکه سختیهای هفت جوش نمایان شد و برای همه هنرمندان کار با آن مشکل بود ، آلیاژ سه جوش درست شد که کار با آن بسیار راحت تر از هفت جوش بود. این آلیاژ از ترکیب طلا ، نقره و مس ساخته میشود که قلم خوردن آن خیلی راحت تر از هفت جوش بود ولی باز هم از فلزات دیگر محکمتر و سخت تر است و یکی از دلائلی که نقره را طلا شور میکردند همین سختی آلیاژ هفت جوش و سه جوش بود.

پس توضیحات کلی را دادیم فقط چند تا نکته ریز مانده که در زیر برایتان بازگو می نمایم:

فلز نقره طلا شور را اکثرآ هنرمندان برای خاندان دربار می ساختند.

(طلا کوب با طلا شور فرق میکنه و این دو تا با هم قاطی نشوند.)

بعضی از نقره ها را طلا کوب میکردند و بعضی از طلا ها را نقره کوب.

بعضی از مفرغ ها را طلا کوب میکردند.

بعضی از مفرغ ها را نقره کوب میکردند. که این نیز برای شکیل شدن کار بود و اکثرا هنرمندان این کار را برای درباریان انجام می دادند.

بغیر از این چهار عمل بالا ، عملی برای کوبیدن با فلزات دیگر انجام نمیشد.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

لیدی و جزایر یونانی
در مورد پیدایش مسکوک و قدیمی‌ترین مملکتی که برای اولین بار بضرب آن اقدام نمود،می توان از جزایر یونانی نشین آسیای صغیر نام برد.جزایری چون اژین، کنید، افز، میله، ساموس، کیوس،‌ ایونی ازنقش مظاهر خدایان یونانی در مسکوکات خود استفاده می کردند مسکوکات لیدی بنام کرزئید منتسب به کرزوس آخرین حاکم آن سرزمین است که دارای نقش تقابل شیر و گاومیش می‌باشد. مسکوکات لیدی اولین سکه استاندارد است که مورد توجه قرار گرفته.

دوران هخامنشی
در سال 546 ق.م کورش کشور لیدی را تسخیر کرد و بسیاری از نواحی یونانی نشین ،آسیای صغیر نیز تحت سلطه وی درآمد و متوجه ضرب سکه گردید ولی بعلت مرگ وی فرصت ضرب سکه بدست نیامد و در زمان داریوش اول(522-486ق.م) به همراه برقراری نظم در کشور پهناور ایران ضرب مسکوکات آغاز گردید.
مسکوکات هخامنشی به سه نوع متفاوت تقسیم گردیده:
1-مسکوکات ایران مرکزی:
سیمین به نام سیکل یا شکل و زرین به نام دریک یا زریک که دارای تصویر کماندار پارسی با تیردان و کمان و گاهی اوقات نیزه و یا دشنه بصورت زانو بر زمین زده.

2-مسکوکات ساتراپها:
مانند داتام (فرمانروای کیلیکیه)- فرناباذ (فرمانروای فریگیه) ابرو کوماس (فرمانروای سینوپ) و… که تصویر فرمانروا بر روی مسکوکات و تصویر خدایان یونانی در پشت مسکوک قرار دارد.

3-مسکوکات امرای تابع هخامنشی:
مانند فینیقیه و قبرس و کاری و لیسی که جالبترین آنها متعلق به صیدا است که نقش کشتی جنگی در یک طرف و تصویر اردشیر سوم سوار بر گردونه‌یی در طرف دیگر.

اسکندر و جانشینانش
این مسکوکات از لحاظ هنری بسیار با ارزش و برخی کاملاً ممتاز می‌باشند و موزه بانک‌سپه دارای ردیف منظمی از بهترین مسکوکات این دوره است که عموماً نقش شاه بر روی آن و نقش خدایان یونانی به همراه نام شاه به خط یونانی در پشت آن قرار دارد از مسکوکات بطالسه- پنت- بی‌تینی و شاهان باختر نیز در این مجموعه دیده می‌شود.

اشکانیان (پارت)
دوره اشکانیان کاملترین مجموعه مسکوکات موجود است که بطور دقیق حکاکی شده‌اند. در این دوره با انواع آرایش مو و لباس و انواع کلاهخود به عنوان تاج مواجه می‌شوید. این بخش از تاریخ به سه دوره یونانی، ایرانی یونانی،‌ ایرانی تقسیم گردیده و به همان سبک و سیاق سکه‌های دوره اسکندر با خط و زبان یونانی است، اما از زمان بلاش اول برای اولین بار نوشته به خط آرامی و زبان پهلوی اشکانی در کنار خط یونانی بر روی سکه دیده می‌شود.

حکام محلی (الیمایی- خرسن-شاهزادگان پارس)
مسکوکات این مجموعه عموماً مس و برنز است که دارای نقوش متنوعی است و به عنوان قدیمی‌ترین و کمیاب‌‌ترین مسکوکات معرفی می‌شوند حکام محلی همزمان با دوره هخامنشی و اسکندر و اشکانیان بطور مستقل حکومت می‌کردند اما از زمان مهرداد دوم اشکانی به حکومتهای نیمه مستقل تبدیل گشته‌اند.

الیمایی 

خرسن

شاهزادگان پارسی

ساسانیان
ضرب مسکوکات ساسانی از سال تاجگذاری اردشیر اول (224 میلادی) آغاز گردیده و در سال 652 میلادی که دوره سقوط سلسله ساسانی است پایان یافته است. در ضرب مسکوکات ساسانی بخصوص در اوایل آن دوران نسبت به تهیه سر سکه توجه خاصی مبذول گردید.
چنانکه در مجموعه موزه بانک بهترین و عالی‌ترین و نادرترین مسکوکات ساسانی موجود است. در این دوره پادشاهان هر یک دارای چندین نوع مسکوک بودند که گویای مذهب و تشریفات و آداب و سنن دوران بودند.

اسپهبدان طبرستان، حکام عرب طبرستان،‌حکام عرب ساسانی
پس از سقوط سلسله ساسانی بر اثر هجوم و غلبه تازیان بر ایران و کشته شدن یزدگرد سوم در سال 652 میلادی ضرب مسکوکات متوقف نگردید. بدین ترتیب:

1-مسکوکات اسپهبدان طبرستان با نقش مسکوکات ساسانی در قطعی کوچکتر، مانند دات برزمهر و فرخان و خورشید که نام آنها به خط پهلوی نقش شده است.

2-مسکوکات حکام عرب طبرستان به سبک و سیاق مسکوکات اسپهبدان، فقط به جای خط پهلوی خط کوفی قرار گرفته.

3-مسکوکات دوره عرب ساسانی مانند مسکوکات یزدگرد سوم است فقط با کلمات بسم‌الله- ربی- ربی‌الله در کنار مسکوک.

امویان
مجموعه موزه بانک‌سپه دارای مسکوکات درهم از این دوره است که در یک طرف جمله شهادتین و در حاشیه محل ضرب و تاریخ است و در طرف دیگر سوره اخلاص و در حاشیه آیه 33 سوره توبه می‌باشد.

عباسیان
از دوره خلفای عباسی موزه دارای مسکوکات درهم و دینار است که در یک طرف شهادتین و در دو حاشیه تاریخ و محل ضرب و آیه 3 و 4 از سوره الروم و در وجه دیگر محمد رسول الله به همراه آیه 33 سوره توبه قرار دارد که شاخصترین آنان متعلق به مسکوکات حضرت رضا علیه‌السلام است.

آل بویه
مسکوکات این دوره به لحاظ قدرتشان جهت تعویض خلفای عباسی و احترام مذهبی به آنان جزء مجموعه نمونه می‌باشد.

سامانیان
در سرزمینی از مرزهای هند در سوی خاور تا مرکز فلات باختر حکومت مستقل داشته‌اند و دارای 47 باب ضرابخانه بودند مسکوکات زرین و سیمین آنان همانند مسکوکات عباسی است.

غزنویان
مسکوکات دوره غزنوی مشخص کننده پشتوانه مالی و گستردگی قلمرو آنان است و هر یک از مسکوکات دارای ویژگیهای خاص منطقه‌ای است و عناوینی چون یمین‌الدوله، امین‌المله، ولی‌امیرالمومنین و… برای محمود بکار برده می‌شود.

سلجوقیان
سلجوقیان به چندین شاخه کرمان-عراق و کردستان-روم و جانشینانشان به عنوان اتابکان موصل و شام و سنجار و ارتقیه دیاربکر و آذربایجان و فارس می‌باشند و مسکوکات این دوره ویژگی خاصی ندارند بجز کاربرد نام پادشاه و تاریخ و محل ضرب و نقش نمادین ماههای سال.

خوارزمشاهیان و ایلخانان
شاخص‌ترین مسکوک دوره خوارزمشاهی متعلق به آخرین سلطان یعنی جلال‌الدین منکبرتی است.
مسکوکات ایلخانان دارای نوشته‌هایی بخط ایغوری و نسخ و کوفی هستند و از نظر زیبایی و همگونی و استاندارد وزن و عیار از بهترین مسکوکات ایرانی محسوب می‌شوند.

تیموریان (آق قویونلو- قراقویونلو)
تیموریان از نوادگان چنگیزند که بسیار وحشی‌تر از سایر مغولانی که در ایران به نام ایلخانان حکومت می‌کردند بودند. اولین مسکوکات این دوره متعلق به تیمور کورکانی و آخرین آن مربوط به حسین بایقرا است و از جانشینان این دوره امرای قراقویونلو و آق قریونلو به عنوان طوایف ترکمن در آذربایجان هستند که نمونه‌های جالبی در مجموعه موزه می‌باشد.

صفویه
با استقرار صفویان،‌ سیستم ملوک الطوایفی برانداخته شد و دستگاه دولتی نه تنها متمرکز گردید بلکه در زمینه‌های اقتصادی و تجاری،‌ فرهنگی و سیاسی ایران به ثبات و پیشرفت رسید.
در مجموعه موزه بانک‌سپه ردیف کامل و جامعی از انواع مسکوکات این دوره موجود می‌باشد که ضرب شهرهای مختلف است.

افشاریه – زندیه
اولین مسکوکات نادرشاه افشار به عنوان ماده تاریخی جلوس سلطنت وی با نوشته (الخیر فی ما وقع) به خط طغری است.
مسکوکات دوره زندیه نوعی خاص است که معمولاً نوشته (شد آفتاب و ماه زر و سیم در جهان/ از سکه امام به حق صاحب‌الزمان) به همراه کلمه یاکریم- یاعلی- یاالله با محل ضرابخانه و تاریخ بر پشت و روی آنها دیده می‌شود.

قاجاریه
در این دوره مسکوکات متعددی وجود دارد و به دو بخش عمده مسکوکات چکشی و ماشینی تقسیم گردیده است که در اواسط دوران سلطنت ناصرالدین شاه مسکوکات فقط ماشینی می‌شوند و ضرابخانه‌های شهرهای مختلف از بین می‌روند و ضرابخانه تهران به حیات خود ادامه می‌دهد.

پهلوی
در دوران پهلوی به تاریخ 27 اسفند 1308 خورشیدی ریال به جای قران رسماً واحد پول تعیین می‌گردد. موزه سکه بانک‌سپه از دوران رضاخان و محمدرضا مسکوکات و مدالهای متنوعی را دارا می‌باشد.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

سکه دریک و شکل، اولین سکه ها در دوره هخامنشیانReviewed by جواهربازار on Feb 15Rating: 3.5سکه دریک و شکل، اولین سکه ها در دوره هخامنشیاناولین سکه در دوره 330 الی 557 پیش از میلاد، در ایران و به دستور داریوش بزرگ تولید شد. جنس سکه دریک از طلا بوده و وزنی حدود 8 گرم داشت. سکه شکل نیز از

 

سکه ها به نوعی گویا اوضاع اقتصادی، مذهبی، هنری و … دوران خود می باشند.
مرد باستان از استفاده از سکه هایی که بر روی آنها طرح هایی حکاکی شده بود به مبادلات خود می پرداختند.

باستان شناسان از سکه به عنوان یکی از مهم ترین ابزار ها در تاریخ یابی استفاده می کنند.

مطالعات باستان شناسان همواره نشان داده که تولید و ضرب سکه پیوسته به دست حکومت ها انجام میگرفته، و آنها می توانستند از سکه ها به عنوان ابزاری برای تبلیغات سیاسی در کنار انجام بادلات اقتصادی استفاده کنند.

در ایران باستان همواره پادشاهان از طرح هایی که دارای جنبه مذهبی و سیاسی بود، در ضرب سکه استفاده می کردند. لذا در این صورت می توانستن پیام خود را به مردمان ابلاغ کنند.

اولین سکه در دوره ۳۳۰ الی ۵۵۷ پیش از میلاد، در ایران و به دستور داریوش بزرگ تولید شد.
به گفته تاریخ شناسان داریوش ابتدا اقتصادی بر مبنای دو فلز یعنی طلا و نقره بنا کرد.
داریوش با دعوت از هنرمندان و حکاکان مهره های سنگی (حکاکی بر ری سنگ در تاریخ ایران دارای قدمت چندین هزار ساله می باشد) دو سکه “دریک ” و  ” شکل ” را ایجاد کرد. (گاهی سکه شکل را با نام ” سیگلوی ” نیز خوانده می شود.)

جنس سکه دریک از طلا بوده و وزنی حدود ۸ گرم داشت.

سکه دریک

سکه شکل نیز از جنس نقره بوده و حدود ۵ گرم وزن داشت.

سکه شکل (سیگلوی)

سکه دریک بطور موفقیت آمیز به عنوان پول معتبر در سراسر جهان مدیترانه رایج شد.
از دریک در مبادلات بین المللی هخامنشیان با سایر ملل مختلف استفاده می شد.

بر روی یک طرف سکه ها دریک و شکل تصویری از یک کمان دار هخامنشی و در طرف دیگر آن فرو رفتگی به شکل های مختلف دیده می شد.

سکه دریک یکی از مهمترین ابزارهای پادشاهان هخامنشی بود، این سکه ها علاوه بر جنبه اقتصادی، کاربرد سیاسی نیز داشت.
هخامنشیان از دریک برای پرداخت مواجب خود به یونان و جنگ علیه این امپراتوری استفاده می کردند.
آنها با پرداخت دریک به شهر های مختلف نظیر آتن و اسپارت، آنها را بر علیه دیگری می شوراندند.

تصویری بازسازی شده از سکه دریک

در حفاری های اشمیت که در پای یکی از ستون های آپادانا تخت جمشید صورت گرفت، تعداد ۸ عدد سکه یونانی کشف شد.
این سند بیانگر این مسئله می باشد که تا سال ۵۱۷ پیش از میلاد هنوز سکه های ایرانی (دریک و شکل) ضرب شده بودند.

بدین ترتین ضرب سکه می بایست بعد از سال ۵۱۷ پیش از میلاد انجام گرفته باشد.

سکه ۲ دریکی که در پایان دوران هخامنشی ضرب می‌شد

در آن دوران پادشاهان هخامنشی که از هند تا مصر وخلیج فارس و رود دانوب در اروپا فرمانروایی می کرند، به ساتراپهای خود اجازه ضرب سکه داده بودند.

در دوران سلوکی به دلیل استفاده بیشتر از سکه در معادلات اقتصادی ضرابخانه های مختلفی احداث گردید.
در حدود ۲۵۰ سال پیش از میلاد ارشک بر ایران حمله کرد و در آن سلسله با دوام ۵۰۰ سال بنیان نهاد.
این سلسه در تاریخ که شناسی بسیار پر اهمیت می باشد.

یک سکه شکل (سیگلوی) نقره هخامنشی

در این دوران پارتیان با ایجاد سکه های یک وچهار درهمی از جنس نقره توانسته بودند نظام پولی قدرتمندی رابه وجود آورند.

این نظام پولی در کلیه حوادث و اتفاقات این دوران بسایر تاثیر گذار بود.

کلیه شاهزادان پارس که خود را از نوادگان هخامنشیان می دانستند، با ضرب سکه هایی فرهنگ اقتصادی سیاسی و مدهبی خود را نگه داشته بودند.

پادشاه الیمایی در خوزستان به مدت ۴۰۰ سال در قبل از حکومت اشکانیان سکه هایی از جنس آلپاژ مس ایجاد کرده بود.

جهت اطلاعات بیشتر و آشنایی با آثارشناسی دفینه ها به پکیج کامل گنج یابی کتاب های ( چشم طلایی ، اسرار کاوش ، میراث زرین ) مراجعه کنید

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415